Ο αυτοδημιούργητος

Ο αυτοδημιούργητος

(διήγημα σαρκαστικό)

Καλό παιδί ο Στράτος αλλά άτυχο. Χάθηκε, δηλαδή, να γεννηθεί κι αυτός σ’ ένα Λονδίνο, σε μια Νέα Υόρκη από πατέρα εφοπλιστή; Παρά πήγε και γεννήθηκε στον Φράγκο, ένα ορεινό χωριό της Καρδίτσας, από πατέρα γιδοβοσκό και μάνα που ‘λιωνε καθημερινά στα χωράφια και στα ζωντανά. Κι όλη αυτή η ταλαιπώρια, ολοχρονίς, για ένα κομμάτι ψωμί.

Είπε κι αυτός να πάρει την τύχη στα χέρια του. Τι στον κόρακα; Τόσοι και τόσοι τα καταφέρανε. Αυτός δεν θα…

Σαν τέλειωσε το δημοτικό, άλλα γράμματα δεν ήθελε -φτάνουν και περισσεύουν- πήρε την ευχή των γονιών του, πήρε και κάτι ψιλά στην τσέπη που χρόνια τα μάζευε σπυρί σπυρί απ’ τα μικροθελήματα και με δυο παπούτσια πάνινα, που λέει ο λόγος, βουρ για το Μεγάλο Χωριό, την Αθήνα.

Ξύπνιος ήτανε, καπάτσος ήτανε, σβέλτος στο ξεσήκωμα της κομπίνας ήτανε, το λέγανε όλοι στο χωριό, δε μπορεί, κάτι θα έβρισκε να κάνει, σε κάποια καλή τρύπα θα ‘χωνε κι αυτός το κεφάλι του.

Οι πρώτες μέρες κύλησαν γοργά˙ μαζί και τα ψιλά του. Για δουλειά ούτε λόγος. Όλες οι πόρτες κλειστές, θεόκλειστες. Μικρός, χωριατόπαιδο, άσχετος. Ζορίστηκε. Χάλασε κι ο καιρός, αγρίεψε το ξεροβόρι, τον θέρισε η πείνα, του κοπήκανε τα ήπατα. Νυχτώθηκε στο δρόμο, άφραγκος και άστεγος. Βρήκε ένα απόμερο παγκάκι, κούρνιασε και περίμενε καρτερικά να ξημερώσει ο Θεός τη μέρα του…

Ώρα δωδεκάμισι το βράδυ. Ο κυρ Κώστας, ιδιοκτήτης του ψητοπωλείου «Η Βοσκοπούλα», προς τιμή της μοναχοκόρης του Φανής, κατέβασε ρολά, κλείδωσε τα λουκέτα του μαγαζιού και με την είσπραξη της μέρας στην τσέπη, διόλου ευκαταφρόνητη, πήρε το δρόμο για το σπίτι. Πέντε τετράγωνα πιο κει˙ ένα τσιγάρο δρόμος.

Στο μικρό πάρκο είδε ζουργωμένο τον Στράτο στο ξύλινο παγκάκι. Τον λυπήθηκε. Πλησίασε. Τον σκούντηξε. Ξύπνησε˙ μαύρος ύπνος, αλαφιασμένος. Η ιστορία του με πέντε λόγια˙ δεν είχε και πιο πολλά να πει, τον συγκίνησε. Ξανάνοιξε το μαγαζί. Του ‘βαλε να φάει, πάντα κάτι μένει, στυλώθηκε, λίγδωσε τ’ άντερό του. Τον πήγε στη σοφίτα. Ένα κρεβάτι ζεστό, σουβλακίλα και των γονέων.

– Καληνύχτα. Θα τα πούμε αύριο το πρωί.

Ξανακλείδωσε. Ξαναπήρε τον δρόμο για το σπίτι με ήσυχη συνείδηση.

Η κυρα-Μαρίκα, γυναίκα θεοσεβούμενη, λιγομίλητη και υποτακτική, άκουσε και δάκρυσε.

– Να το συντρέξεις το βαριόμοιρο. Ο Θεός μας το ‘στειλε. Απ’ τον Θεό θα το ‘βρεις! (Θα δείξει…)

– Καλά. Κοιμήσου τώρα, μουρμούρισε ο κυρ Κώστας, ψόφιος απ’ την κούραση, και γύρισε πλευρό. Σε λίγο το ροχαλητό του αντανακλούσε αδιάκοπα σ’ όλους τους τοίχους της κρεβατοκάμαρας.

Από το άλλο πρωί ο Στράτος βρήκε δουλειά. Βοηθός γενικών καθηκόντων. Σκούπισμα, σφουγγάρισμα, καθάρισμα τραπεζιών και στη λάντζα άμα χρειαστεί. Τζάμπα φαΐ, τζάμπα ύπνος, μεροκάματο και ένσημο στο ΙΚΑ. Μπερεκετλής και τίμιος άνθρωπος ο κυρ Κώστας, από κοντά κι η κυρα-Μαρίκα :

– Μην τ’ αδικήσεις το παλληκάρι!

Γιατί ο Στράτος, το πιστό σκυλί του μαγαζιού, έγινε πια παλληκάρι στα τρία χρόνια που κράτησε αυτό το βιολί. Ψηλός, γεροδεμένος, με κάτι μάτια σκέτο σπίρτο, που είχανε αρχίσει να βάζουνε φωτιά στην καρδιά και στο κορμί της Φανής. Ένα χρόνο μικρότερή του ήταν και πρώτη μαθήτρια στο σχολείο και όλο και πιο συχνά μπαινόβγαινε στο ψητοπωλείο δι’ ασήμαντον αφορμήν˙ άλλοτε για ένα πεταχτό φιλί στον πατέρα της, άλλοτε για μια δήθεν υπενθύμιση από τη μητέρα της, άλλοτε χωρίς κανένα λόγο. Μα πάντα η τελευταία ματιά της πριν περάσει την εξώπορτα ήταν στον Στράτο, που της είχε πάρει τα μυαλά.

Στο μεταξύ ο Στράτος πήρε προαγωγή˙ αρχικά σερβιτόρος, λίγο αργότερα αρχισερβιτόρος. Δουλειά πολλή, δόξα τω Θεώ, κι όλη την είχε μάθει απ’ την αρχή ως το τέλος, έκοβε και το μάτι και η γκλάβα του.

Ενθουσιάστηκε ο κυρ Κώστας, ο αγαθός ο άνθρωπος, τον άφηνε και στο πόδι του. Νάτος ο λεβέντης ο καραμπουζουκλής που άρχισε και τις διαταγές. Πρώτα στους σερβιτόρους :

– Πιο σβέλτα τα ψητά στο τρία!

– Τις πατάτες στο εφτά πριν κρυώσουν!

– Πάρ’ τα πόδια σου, αλλιώς…

Μετά στη μαγείρισσα, γιατί κάθε σουβλατζίδικο που σέβεται την πελατεία του έχει και το μαγειρευτό του :

– Πιο ψιλή τη φέτα στη σαλάτα! Λιγότερο λάδι! Θα φαλιρίσουμε!

– Λιγότερη σάλτσα στη μακαρονάδα˙ δεν τρώνε στο σπίτι τους!

– Λιγότερο σκόρδο στο τζατζίκι˙ δεν είναι σκορδαλιά!

Τέλος στον ψήστη, που πολύ θα ήθελε να τον διαολοστείλει, αλλά είχε τρία παιδιά να μεγαλώσει και δάγκωνε τη γλώσσα του :

– Τα έκαψες τα παϊδάκια. Κόκαλα μείναμε!

– Αρπάξανε απ’ έξω τα μπιφτέκια˙ άψητα είναι από μέσα!

– Παραψήθηκε το κοντοσούβλι. Τράβα το απ’ τη φωτιά!

Κι όπως έψηνε τον ψήστη, έψησε… και τη Φανή. Από δω την είχε, από κει την είχε, της καλάρεσε η ιδέα, ήρθε ο έρως. Σφοδρός, έτσι είναι τα νιάτα, κεραυνοβόλος, έτσι συμβαίνει συνήθως, ονειροπόλος, το αλατοπίπερο της ζωής. Αναστενάξανε τα ντουβάρια της «Βοσκοπούλας», καθόσον ο Στράτος ήτανε και ο  κλειδοκράτορας του μαγαζιού εξαιτίας της σοφίτας, που εξακολουθούσε να είναι το νυχτερινό του καταφύγιο. Τώρα, όμως, είχε γίνει και η ερωτική φωλιά του παράνομου ζευγαριού.

Όλα αυτά βεβαίως κάτω από τη μύτη του κυρ Κώστα.

– Μην το μάθει ο μπαμπάς!

Ο ενδιαφερόμενος το μαθαίνει πάντα τελευταίος˙ και με τις ευλογίες και τις πλάτες, ως συνήθως, της κυρα-Μαρίκας.

– Καλό παλληκάρι, δουλευταράς, όμορφος, να προσέχετε όμως…

Πέρασαν ακόμα τρία χρόνια που πρόσεχαν (κάτι περίεργο τρέχει με τις τριετίες), τέλειωσε η Φανή το λύκειο, έδωσε και πανελλαδικές εξετάσεις, βγήκαν τ’ αποτελέσματα, πέρασε στο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, όλα καλά και χαρωπά. Μαζί μ’ αυτά όμως, βγήκαν και κάποια άλλα αποτελέσματα, ιατρικής φύσης, που βεβαίωναν ότι η Φανή πέρασε μεν, έμεινε έγκυος δε.

Φωτιά στα μπατζάκια μας! Το έμαθε, αναγκαστικά, και ο κυρ Κώστας, φύσαγε, ξεφύσαγε, το έφαγε αμάσητο. Στο κάτω κάτω, άλλο παιδί δεν είχε, γιο ν’ αφήσει την επιχείρηση δεν είχε, στη δούλεψή του τόσα χρόνια τον είχε˙ αλλιώς το φανταζότανε, ας είναι…

Γάμος ενόψει. Προετοιμασίες να προλάβουν πριν τα γεννητούρια – τι θα πει ο κόσμος˙ ο κόσμος πάντα βρίσκει κάτι να πει.

– Πού θα μείνουν τα παιδιά;

– Μαζί μας!

– Δε σφάξανε!

Βαθιά το χέρι στην τσέπη. Τεσσάρι ρετιρέ κοντά στο πατρικό. Για να φροντίζει η γιαγιά το παιδί. Αμάθητη η Φανή – μόνο το «άλλο» ήξερε καλά. Γενναία αύξηση μισθού στον γαμπρό, έχει οικογένεια να θρέψει τώρα πια.

Εκεί απάνω έσκασε η επόμενη βόμβα. Πανεπιστήμιο τέλος, πριν καν ξεκινήσει. Διότι η Φανή έχει και δική της οικογένεια τώρα. Ύψωσε ανάστημα ο «οικογενειάρχης» και πέρασε το δικό του. Όχι, παίζουμε!

Με τούτα και με κείνα κύλησε ο χρόνος κι ούτε που καταλάβανε πως ο γάμος θα γινόταν ίσα ίσα πριν το μαιευτήριο. Ήρθαν και τα συμπεθέρια στην Αθήνα, ο γιδοβοσκός και η Δήμαινα, να γνωρίσουν τη νύφη τους, να δουν και το εγγόνι τους. Πρώτη φορά στην Αθήνα και τελευταία, αφού δεν ξανάφυγαν ποτέ πια. Πάτησε πόδι ο γαμπρός, «όλοι χωράμε, τεράστιο είναι το σπίτι» (μάλλον η σύγκριση έγινε με τη σοφίτα), άλλο ένα χωνεμένο αμάσητο.

Γιος! Και το όνομα αυτού, φυσικά, Δήμος! Έτσι το έχουμε στο χωριό μας. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Ε, τι να κάνουμε, γιος είναι αυτός, ας περιμένουμε το επόμενο. Ό,τι και να ‘ναι, ή Κωστάκης ή Μαρικάκι.

Κάπου εκεί ανάμεσα η μαμά Πατρίδα θυμήθηκε ότι ο Στράτος όφειλε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Ώρα που διάλεξε… καθώς η κοιλιά της Φανής ξαναφούσκωνε και ο πατέρας «μετετέθη εις την παραμεθόριον». Τζάμπα πήγαν τα τραπεζώματα στο βουλευτή και τα κοψίδια στους παρατρεχάμενους. Στο λαιμό να τους καθίσουν!

Κι ο κυρ Κώστας, τώρα στα γεράματα, με πατίνια στα πόδια για να τρέχει να τους ταΐζει όλους, μικρούς και μεγάλους. Με το κεφάλι χαμηλά και την πίεση στα ύψη. Μόνο το βράδυ, που επέστρεφε αποκαμωμένος στο σπίτι, έβριζε τα μυαλά των γυναικών με όσα κοσμητικά επίθετα γνώριζε, την ώρα που η κυρα-Μαρίκα σταυροκοπιόταν και του ‘λεγε :

– Μη σεκλετίζεσαι, άντρα μου. Θα ‘ρθει το δεύτερο και θα δεις. Όλα θα φτιάξουν…

Ήρθε και το δεύτερο. Ήρθε και ο πατέρας από την παραμεθόριο με 48ωρη άδεια.

– Να σας ζήσει! Κορίτσι!

Και το όνομα αυτής; Γεωργία! Έτσι μάθαμε και το βαφτιστικό όνομα της Δήμαινας. Γιατί έτσι το έχουμε στο χωριό μας. Τα δύο πρώτα παιδιά είναι του άντρα. Είπε και ελάλησε ο πατέρας και κανείς δεν πρόλαβε να ρωτήσει «κι άμα δεν κάνετε άλλο, τι γίνεται;». Γιατί ο Στράτος πήρε το πρώτο αεροπλάνο και επέστρεψε στη μονάδα του.

Ξανά στο γκιζντάνι ο κυρ Κώστας, χαμάλης της οικογένειας, έδωσε τόπο στην οργή -τι άλλο να κάνει- και περίμενε ν’ απολυθεί ο μακαντάσης που του ΄τυχε, μπας και πάρει ανάσα. Κι η πίεση ολοένα ν’ ανεβαίνει σαν στροφόμετρο αγωνιστικού αυτοκινήτου.

Επέστρεψε ο Στράτος. Δόξα Σοι ο Θεός! Ανέλαβε την επιχείρηση. Στρογγυλοκάθισε στο ταμείο και επέβλεπε τους πάντες και τα πάντα˙ από τα φράγκα μέχρι… τον κυρ Κώστα, που τώρα σερβίριζε τους πελάτες λόγω μείωσης προσωπικού. Έχει έξοδα η οικογένεια, δε χρειάζεται η πολυκοσμία.

Έξοδο μεγάλο είναι και το αυτοκίνητο που πρέπει να χωρέσει τους γονείς, τα δυο παιδιά και τους παππούδες τους. Ο Κώστας και η Μαρίκα πάλι στην απ’ έξω˙ ε, δε χωράμε όλοι, νταλίκα θ’ αγοράσουμε; Μια άλλη φορά. Αλλά αυτή η άλλη φορά δεν ήρθε ποτέ.

Ήρθε όμως η ώρα των αποφάσεων. Και ο Στράτος είχε πάρει την απόφασή του, όπως πάντα. Γαμπρός και πεθερός μόνοι, μετά το κλείσιμο του μαγαζιού.

– Εγώ, βλέπεις…! (σκόπιμη παύση) Από παιδί σου δουλεύω (και σε δουλεύω)… παντρεύτηκα την κόρη σου (ας όψεται)… της έκανα και δυο παιδιά (σαν χάρη ακούστηκε)… την έχω κυρά κι αρχόντισσα (με τα λεφτά σου).. ενώ εσύ…

– Τι, εγώ; Έχεις παράπονο; πρόλαβε να αρθρώσει.

– Όχι, δε λέω αυτό, ίσα ίσα, και με το παραπάνω (α, νόμιζα), αλλά να… μεγάλος άνθρωπος είσαι… αύριο μεθαύριο, κούφια η ώρα (μπα, που να φας τη γλώσσα σου)… ξέρεις πόσα χρήματα θα μου φάει η εφορία για να περάσω την επιχείρηση στ’ όνομά μου; (πες το, χρυσόστομε!)… κι έχω ολόκληρη οικογένεια πίσω μου… γι’ αυτό λέω…

– Τι λες;

– Αυτό που κατάλαβες. Τα μιλήσαμε με τη Φανή και είναι απολύτως σύμφωνη! (Κι εσύ, Βρούτε!!!)

– Δε γίνεται. Κι εμένα τι θα μου μείνει;

– Μα όλα δικά σου… δικά μας θα είναι πάλι.

Τώρα προκόψαμε, ήθελε να πει, μα δεν το είπε. Σηκώθηκε, γύρισε την πλάτη, βγήκε έξω, άναψε τσιγάρο. Απαγορεύεται, κύριε Κώστα, του είχε πει ο γιατρός. Άντε να κουρεύεσαι και συ, είπε μέσα του. Βλαστήμησε την τύχη του και την κακιά την ώρα. Αχ, εκείνη η μαύρη ώρα, εκείνο το μαύρο βράδυ. «Ουδείς αγνωμονέστερος του ευεργετηθέντος» είχε διαβάσει κάπου. Τι σημασία είχε πλέον;

Σημασία είχε που δεν έβρισκε πουθενά το δίκιο του και την ησυχία του. Μάνα και κόρη κόμμα. Γαμπρός και πεθερικά, στα μουλωχτά, από κοντά. Πλειοψηφία. Ελάτε έξυπνοι να φάτε του κουτού το βιος. Είδε κι αποείδε˙ συμφώνησε.

Ο λογιστής εργάστηκε πυρετωδώς. Οι εφοριακοί έλεγξαν εξονυχιστικά την επιχείρηση και τα βρήκαν όλα εντάξει˙ τέτοια ατυχία. Μάλλον βοήθησε και λίγο γράσο απ’ το γαμπρό, αλλά μέσα στη σκοτούρα του ούτε που το πήρε μυρωδιά ο κυρ Κώστας. Ο συμβολαιογράφος ετοίμασε τα σχετικά έγγραφα της μεταβίβασης του ακίνητου (ιδιόκτητο το μαγαζί). Ο Στράτος περιχαρής. Επιτέλους, αφεντικό! Ο κυρ Κώστας σύρθηκε ως εκεί για την τελευταία υπογραφή. Την έβαλε!

Άφησε κάτω το στυλό, έγειρε ξέπνοος στην πολυθρόνα, έκλεισε τα μάτια και είπε :

– Ησύχασα πια!

Και δεν τα ξανάνοιξε. Ποτέ πια!

Ο Στράτος φρόντισε τα πάντα με κάθε λεπτομέρεια. Η τελετή στην ενορία της γειτονιάς και με δεσπότη παρακαλώ. Η μεταφορά των φίλων, γνωστών και συγγενών στο κοιμητήριο με δικά του έξοδα. Τα στεφάνια όλα με κόκκινα τριαντάφυλλα και λευκές κορδέλες. Επιστροφή στο κατάστημα για την καθιερωμένη ψαρόσουπα. Όλα άψογα. Θεός σχωρέσ’ τον!

Την επόμενη μέρα, πρωί πρωί, ο Στράτος άλλαζε την επιγραφή του ψητοπωλείου : «Ο Ωραίος Φράγκος». Και από κάτω, με μεγάλα γράμματα : Στράτος Δ… & Υιός. Μέρες τώρα την είχε παραγγείλει. Λεπτό δεν άφησε να πάει χαμένο.

Η κυρία Λουκία με τον δεκαπεντάχρονο γιο της, τον Λευτεράκη, πελάτισσα τακτική, έτυχε εκείνη την ώρα να περνά απ’ το απέναντι πεζοδρόμιο. Σταμάτησε και τον συλλυπήθηκε μ’ ένα νεύμα από μακριά. Της ανταπέδωσε ευγενικά το χαιρετισμό.

Λίγο πιο κάτω, η κυρία Λουκία συμβούλευε τον γιο της :

– Τον βλέπεις τον κύριο Στράτο; Από παιδί στη βιοπάλη! Αυτοδημιούργητος! Έτσι να γίνεις και συ!…

© Δημήτρης Φιλελές

Το διήγημα δημοσιεύθηκε ως συμμετοχή στον ετήσιο τόμο της «Νέας Φιλολογικής Πρωτοχρονιάς» για το έτος 2022.

Ο τάφος του κροκόδειλου

Ο τάφος του κροκόδειλου

Ο γερο-κροκόδειλος, ο απόλυτος άρχοντας του ποταμού, καθώς έκανε τα πρωινά του μακροβούτια για να ξεπλύνει τις τσίμπλες από τα μάτια και να ξεμουδιάσει τα αγουροξυπνημένα μέλη του κορμιού του, ένιωσε μια λιγούρα να του τριβελίζει το στομάχι και ένα επίμονο γαργάλημα να ανεβαίνει από τον οισοφάγο  στον ουρανίσκο του. Κατάλαβε πως το θεριό της πείνας είχε αρχίσει να ζωντανεύει μέσα του και ζητούσε πάλι φρέσκια σάρκα για να ημερέψει. Με ζωηρές τώρα κινήσεις κατευθύνθηκε προς την όχθη, στο καθιερωμένο σημείο συνάντησης με το γεύμα του˙ ένα κοπάδι αγριοβούβαλων που είχαν συμφωνήσει να του εξασφαλίζουν την τροφή όποτε πεινάσει.

***

Τους είχε συναντήσει τυχαία στο φονικό καρτέρι του, τη μέρα που ένα βουβαλάκι ξέφυγε χοροπηδώντας από την επιτήρηση των φυλάκων του κοπαδιού και με μια δυο χαψιές πολτοποιήθηκε ανάμεσα στα αμείλικτα δόντια του ερπετού, για να καταλήξει στην κοιλιά του μπροστά στα τρομαγμένα άβουλα μάτια του πατέρα και της μητέρας του, που με βουβό πόνο παρακολουθούσαν το σπαρακτικό θέαμα.

– Ακούστε, τους είχε πει αμέσως μετά το γεύμα του. Έτσι έφτιαξε την πλάση ο δημιουργός και δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει˙ είναι θέμα τάξης. Εγώ και οι όμοιοί μου τρώμε σάρκες κι εσείς τρώτε χορτάρι. Κάθε φορά, λοιπόν, που θα κατεβαίνετε σε κάποιο σημείο της όχθης, είναι βέβαιο πως θα συναντάτε κάποιον από τους συντρόφους μου -τα έχουμε μοιράσει τα στέκια- που θα τρώει κάποιον από σας. Εγώ, όμως, που είμαι πιο σοφός, πιο μεγαλόκαρδος και πιο δίκαιος από τους άλλους, έχω να σας προτείνω μια πιο τίμια συμφωνία.

Ακούστε˙ αφού έτσι κι αλλιώς κάποιος από σας θα φαγωθεί, γιατί να μην είναι και ο πιο αδύναμος; Αυτός που δεν μπορεί να προστατέψει το υπόλοιπο κοπάδι όταν δεχτεί επίθεση από άλλους εχθρούς – γιατί έχετε κι άλλους εχθρούς-, από λιοντάρια ή τίγρεις, ας πούμε. Έτσι δεν θα χάνεται ποτέ κάποιος σημαντικός για την ομάδα σας. Μάλλον καλό σας κάνω, που δεν θα καθίσετε να περιμένετε κάποιον αργοκίνητο, που μπορεί να σας βάλει όλους σε μεγάλο κίνδυνο.

Και για να δείτε πόσο πολύ σας σκέφτομαι και σας νοιάζομαι, θα σας κάνω ένα ακόμα πολυτιμότερο δώρο. Σας επιτρέπω να έρχεστε όποτε θέλετε στο σημείο αυτό και να πίνετε δωρεάν το νερό μου χωρίς να σας πειράξει κανείς.

Ακούστε˙ η συμφωνία που σας προτείνω είναι η μόνη ωφέλιμη για όλους σας. Εγώ θέλω να είμαι φίλος σας˙ και μην ξεχνάτε πως ένας ισχυρός φίλος είναι πάντα χρήσιμος. Εγώ είμαι έτοιμος να δώσουμε τα χέρια ή τα πόδια˙ ό,τι προτιμάτε. Ειδάλλως, λυπάμαι πολύ, αλλά δεν μπορώ να σας εγγυηθώ τίποτα…

***

Η συμφωνία είχε κλείσει εκείνη τη μέρα με συνοπτικές διαδικασίες, ο κροκόδειλος και ο αρχηγός των αγιοβούβαλων είχαν δώσει τα χέρια και τα πόδια με δάκρυα πρωτόγνωρης χαράς και ανείπωτης συγκίνησης και από τότε είχαν μείνει πιστοί στη συμμαχία τους. Κάθε φορά που ο κροκόδειλος πεινούσε, άραζε στην όχθη, άνοιγε διάπλατα τα τρομερά σαγόνια του, έκλεινε τα μάτια και άρχιζε να κλαψουρίζει, άκουγαν τον συνθηματικό ήχο τα βουβάλια και η νεκρική πομπή ξεκινούσε από το λιβάδι συνοδεύοντας το πιο αδύναμο μέλος της στην τελευταία του κατοικία. Μετά το τέλος του γεύματος, ο κροκόδειλος αποχωρούσε αθόρυβος και χορτάτος, ενώ τα βουβάλια βουτούσαν το κεφάλι με τα δακρυσμένα μάτια μέσα στο νερό που τους είχε παραχωρήσει, έπιναν μερικές γουλιές και μ’ ένα κόμπο στον λαιμό έπαιρναν τον δρόμο του γυρισμού στο λιβάδι τους. Κι όταν έφταναν εκεί, παραδομένα στη μοίρα τους, από την επόμενη κιόλας μέρα άρχιζαν να συλλογίζονται ποιο θα είναι το νέο θύμα, ποιο θα αποφασιστεί ότι είναι το πιο αδύναμο μέλος του κοπαδιού. Βέβαια, η επιλογή δεν ήταν πάντα εύκολη, συχνά υπήρχαν συγκρούσεις μεταξύ τους˙ και δεν ήταν λίγες οι φορές που τα κέρατα και τα χεροπόδαρα διασταυρώθηκαν προκαλώντας αδελφική αιματοχυσία και βαθιές πληγές που πήραν χρόνο να επουλωθούν.

Μέχρι που ένας νεαρός αγριοβούβαλος, με τον αυθορμητισμό της νιότης του,  αποφάσισε να ρίξει μια πρόταση στο λιβάδι. Στάθηκε με περηφάνια μπροστά στον αρχηγό και είπε˙

– Αδελφέ αρχηγέ, από τότε που συμμαχήσαμε με τον κροκόδειλο, τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά. Για μια σταλιά νερό, κάθε τόσο θυσιάζουμε ένα από τα αδέλφια μας. Κι όταν έρχεται η ώρα να αντιμετωπίσουμε τους άλλους εχθρούς μας, το θάρρος μας είναι από τα γόνατα κομμένο. Πάντα κάποιος γενναίος χάνεται, για να μένει πίσω και να σώσει τους υπόλοιπους.  Όσο κυλάει ο καιρός, τόσο λιγοστεύουμε. Σκέψου πως τον κροκόδειλο δεν τον ενδιαφέρει αν όποιος γεμίζει την κοιλιά του είναι δυνατός ή αδύναμος. Αυτός όλους μας βλέπει σαν φαγητό, που έχει αποφασίσει από μόνο του να του γεμίζει το πιάτο χωρίς κόπο. Γι’ αυτό έχω να προτείνω ένα σχέδιο που θα μας απαλλάξει μια και καλή από τα δόντια της φιλίας του κροκόδειλου.

Ο αρχηγός άκουγε αμήχανος. Το θράσος του νεαρού είχε ξεπεράσει κάθε όριο. Όχι μόνο στεκόταν απέναντί του σαν ίσος προς ίσο, αλλά μέσα στο μυαλό του κυκλοφορούσαν ιδέες επικίνδυνες, κόντρα στη μοίρα, κόντρα στην ίδια τη φύση. Τον κοίταξε από την κορφή ως τα νύχια και ετοιμάστηκε να αστράψει και να βροντήξει, να υπενθυμίσει ποιος αποφασίζει, να υπενθυμίσει  τους όρους της συμμαχίας. Ποιο ήταν αυτό το παιδαρέλι που αμφισβητούσε την εξουσία του; Ένιωσε οι οπλές του να οπλίζονται και τα στριφτά δυνατά του κέρατα να θέλουν να τον κουτουλήσουν με όλη τους την ορμή. Αλλά συγκρατήθηκε όταν παρατήρησε ότι μια ομάδα νεαρών βουβαλιών είχε ήδη συγκεντρωθεί γύρω από τον αντιρρησία και ήταν έτοιμα να πάρουν το μέρος του. Προτίμησε, λοιπόν, να φερθεί διπλωματικά και να πει˙

– Ορίστε, λοιπόν, νεαρέ αδελφέ. Σε ακούμε…

– Προτείνω εγώ και οι φίλοι μου να ανεβούμε ως τον γειτονικό λόφο, με τις δυνατές οπλές μας να ξεκολλήσουμε την πιο μεγάλη και βαριά πέτρα που θα βρούμε, να την κουβαλήσουμε ως την όχθη και όταν έρθει ο κροκόδειλος, να του την ταΐσουμε. Έτσι κι αλλιώς, αυτός μας καταβροχθίζει με το στόμα ορθάνοιχτο και τα μάτια κλειστά. Είμαστε αποφασισμένοι να παίξουμε τη ζωή μας κορόνα γράμματα για όλους μας, για να του τη χώσουμε στο στόμα και να του το βουλώσουμε μια για πάντα. Κι αν το σχέδιό μας πετύχει, ο κροκόδειλος θα βουλιάξει στον πάτο του ποταμού κι εμείς θα είμαστε πια ελεύθεροι.

Ο αρχηγός κατέβασε για λίγο πονηρά το βλέμμα. Το μυαλό του δούλεψε γρήγορα και αποφασιστικά. Αν το σχέδιο πετύχει, θα έχει δώσει την έγκρισή του˙ πράγμα που σημαίνει ότι έχει μερίδιο στη σωστή απόφαση και παραμένει ακλόνητος στη θέση του. Αν το σχέδιο αποτύχει, θα πει ότι υποχρεώθηκε να συμφωνήσει, για να φανεί πόσο δίκαιη ήταν η δική του προηγούμενη απόφαση. Εξάλλου, θα έχει εξασφαλίσει μερικά από τα επόμενα θύματα χωρίς να χρειαστεί καμιά επιλογή.

– Ας είναι, φίλοι μου, ακούστηκε η φωνή του. Τόπο στα νιάτα. Εσείς μπροστάρηδες κι εμείς μαζί σας. Άλλωστε, τι έχουμε να χάσουμε;

***

Εκείνο ήταν το πρωινό που αντάμωσαν τον γερο-κροκόδειλο στην όχθη του ποταμού. Με το στόμα ολάνοιχτο και τα μάτια γεμάτα δάκρυα, πρόσμενε ανυπόμονα το εξασφαλισμένο γεύμα του. Μια ομάδα δυνατών ποδιών ζύγωσε με προσοχή και με μια τελευταία δυνατή κλωτσιά -χλαπ!- έσπρωξε την πέτρα μέσα στα κοφτερά σαγόνια˙ που έκλεισαν με πάταγο και μ’ ένα δυνατό γκλουπ έσπρωξαν αμάσητη την πέτρα στο άδειο στομάχι.

Το μακρόστενο ερπετό οπισθοχώρησε αργά και ετοιμάστηκε να αποτραβηχτεί στη φωλιά του, για να χωνέψει με την ησυχία του. Όμως το βάρος της πέτρας όχι μόνο δεν του επέτρεπε να κινηθεί, αλλά το τραβούσε με δύναμη προς τον πάτο του ποταμού. Πρόλαβε και πήρε μια βαθιά ανάσα, γέμισε τα πνευμόνια του με αέρα και προσπάθησε να κρατηθεί στην επιφάνεια. Κάθε προσπάθεια του κροκόδειλου ήταν μάταιη˙ ο αέρας σωνόταν, το σώμα του βούλιαζε όλο και πιο πολύ, συνέχισε να σπαρταράει, να μαστιγώνει άτσαλα το νερό με την ουρά και τα πόδια, μέχρι που κάποια στιγμή αφέθηκε, ένιωσε το νερό να εισβάλλει από παντού στο σώμα του, παραιτήθηκε, κατακάθισε κι έμεινε για πάντα εκεί, κοκαλωμένος, τροφή πλούσια για τα μικρά άκακα ποταμίσια ψαράκια.

Τα βουβάλια, που όλη αυτή την ώρα παρακολουθούσαν με αγωνία κρυμμένα πίσω από τις πυκνές φυλλωσιές, μόλις βεβαιώθηκαν πως ο άσπονδος φίλος τους ξεψύχησε, ξεχύθηκαν με ποδοβολητά μέσα στα πράσινα νερά και με ιαχές νίκης πανηγύρισαν την επιστροφή τους στην ελεύθερη ζωή.

Εκείνη τη στιγμή της χαράς εκμεταλλεύτηκε ο αρχηγός για να ανακοινώσει επίσημα την απόφασή του να αποσυρθεί από την ηγεσία του κοπαδιού και να παραδώσει τα σκήπτρα της εξουσίας στη νέα γενιά, προλαβαίνοντας τις δυσάρεστες γι’ αυτόν εξελίξεις, που για τόσα χρόνια με την απραξία και τη μοιρολατρία του είχε καταδικάσει τόσα αδέλφια του σε άδοξο και αιματηρό τέλος χωρίς καμιά αντίσταση.

Από τότε, χάρη στην αποφασιστικότητα και τη γενναιότητα των λίγων τολμηρών, τα βουβάλια απόκτησαν τον δικό τους ζωτικό χώρο, αφού κανένας άλλος κροκόδειλος δεν τόλμησε πια να πλησιάσει σ’ εκείνο τον καταραμένο τόπο, τον τάφο του κροκόδειλου.

© Δημήτρης Φιλελές

Τρίτη, 1 Μαρτίου 2022

Το αυγό

Το αυγό

Άκουσε τον ήχο που έσκιζε τον αέρα και τρομαγμένη σήκωσε ασυναίσθητα τα μάτια της στον ουρανό. Είδε το σιδερένιο πουλί που φτερούγιζε από μακριά κι ένας αόρατος φόβος έσφιξε την καρδιά της. Ωστόσο, της ήταν αδύνατο να ξεκολλήσει το βλέμμα της από το γιγάντιο πτηνό που σε κλάσματα δευτερολέπτου βρέθηκε πάνω από το σπίτι της, άνοιξε την κοιλιά του και έριξε ένα ογκώδες μεταλλικό αυγό που ξεκίνησε να πέφτει με ανατριχιαστικό σφύριγμα και έσκασε με γδούπο πάνω στη διπλανή πολυκατοικία˙ τον διαδέχτηκε ένα συθέμελο τράνταγμα και αλλεπάλληλες εκρήξεις. Με τρόμο ζάρωσε σε μια γωνιά του δωματίου, κουλούριασε τα λεπτά της χέρια γύρω από το γόνατα και έχωσε το κεφάλι ανάμεσά τους, καθώς άκουγε γυαλιά να σπάζουν και  ουρλιαχτά ανθρώπων, ενώ ένας πυκνός καπνός απειλούσε να της κόψει την ανάσα. Ένα χέρι την άρπαξε, την έσυρε έξω από το διαμέρισμα και κουτρουβαλιάζοντας τα σκαλιά του κλιμακοστάσιου την οδήγησε έξω στον δρόμο. Παντού γύρω άμορφα αντικείμενα που φλέγονταν, κορμιά γεμάτα αίματα και μουντζουρωμένα ρούχα, χέρια υψωμένα στο πουθενά και στόματα που ξεστόμιζαν κατάρες και βρισιές. Κι εκείνη, καθισμένη στο πεζοδρόμιο δίπλα σε σωρούς από πέτρες και κομματιασμένα τζάμια, δίχως να ξέρει τι μπορεί να συμβεί την επόμενη στιγμή, με μάτια κατακόκκινα, στυλωμένα σε μια μαύρη τρύπα πάνω στο οδόστρωμα.

Επέζησε, επιβίωσε, έμαθε να συμβιώνει με την απώλεια,  έγλειψε τις πληγές της ψυχής της μέχρι να επουλωθούν και στάθηκε στα πόδια της, αλλά ποτέ στην κατοπινή ζωή της δεν άγγιξε, ούτε έσπασε αυγό. Είχε πάντα την αίσθηση πως κάτι οδυνηρό θα ξεπηδήσει από τα σπλάχνα του.

© Δημήτρης Φιλελές

Πρόβατα και Λύκοι

Η λογοτεχνική συμμετοχή μου

στη «Νέα Φιλολογική Πρωτοχρονιά 2021»

• 

• 

Τι ‘ναι η ζωή αλήθεια, αγαπημένη μου,

τι λίγα πράματα χρειάζεται ο άνθρωπος για να ‘ναι ευτυχισμένος!

Και πάει και χάνεται για τα μεγάλα φαντάσματα…

Νίκος Καζαντζάκης «Αδερφοφάδες»

ΠΡΟΒΑΤΑ ΚΑΙ ΛΥΚΟΙ

A la manière de Kazantzakis

Πρόβατο έρχεται στον κόσμο ο άνθρωπος, πρόβατο κάτασπρο το μέσα του, με καρδιά ξέχειλη καλοσύνη, με ματιά που λαμπυρίζει αθωότητα, έτοιμη ν’ απλωθεί σα θάλασσα αρυτίδιαστη, να δώκουν όλοι γύρω μια γερή βουτιά να δροσερέψουν οι σκουριασμένες κλείδωσες του κορμιού τους, να λαγγέψουν οι ψυχές οι στερεμένες στο γλυκερό της χάδι, χορό λεβέντικο να σύρουνε καμαρωτές στο τρίστρατο της αγάπης, του δίκιου και της αδερφοσύνης.

Μα δεν καλαρέσει της αιμόχαρης αδερφοχτόνας αμάχης τούτη η ειρηνική σύναξη του σύμπαντος κόσμου, τρώγεται να φέρει του νου το ξεστράτισμα, να τον λοξοδρομήσει από της αγαθοσύνης το στρατί, να του ανακατώσει τα χνάρια, να τόνε τυφλώσει με της αμυαλιάς τη φουσκοδεντριά, να τόνε σπρώξει στανικώς στη λυκοφωλιά, όσο που να τόνε κάνει τσιράκι της και να του χεριάσει στην απαλάμη το αδερφοφάδικο μαχαίρι.

Κι ο άνθρωπος, παραντουρισμένος, το πρώτο που θα κόψει είναι της χούφτας του το τροφαντό πετσί, το πρώτο που θα δει ν’ αφανίζεται στης γης την άπατη ρουφήχτρα θἂναι το δικό του άλικο κοχλακιστό γαίμα, την πρώτη δαγκανιά του σουβλερού πόνου με τα ίδια του τα δόντια θα τήνε δώκει στο σουφρωμένο του τ’ αχείλι κι απέ θα σκύψει να πιει τούτο το πιοτό το μεθυστικό, θα το στροφογυρίσει ασάλιωτο με την άμαθη γλώσσα στον στυφό ουρανίσκο και θαρρεύει τότες και του μοιάζει πως λύκος κι ατός του γίνηκε κι ούλα τ’ άκακα πρόβατα απ’ το μαχαίρι του το μαυρομάνικο ήρθε καιρός να τα περάσει.

Έτσι χαλνάει του κόσμου η τάξη που σοφά τἂχει μοιρασμένα και μονοιασμένα και ξεχωριστά τους λύκους απ’ τα πρόβατα, κι αναμαλλιάζουνται και μπερδεύουνται κουβάρι αξεδιάλυτο ούλα της γης τα ζωντανά, κι ακονίζουνται τα λεπίδια και τροχίζουνται νύχια και δόντια κι όσο το γαίμα τ’ αδικοσκοτωμένο ποτίζει τη μάνα γης, τόσο από τη φύτρα της ξεπετιούνται μπάσταρδα νιόβγαλτα βλαστάρια, πρόβατα και λύκοι ανάμειχτα.

Κι έρχετ’ ο τσομπάνης ο πόλεμος τάξη δικιά του να βάλει στο ανθρωποκοπάδι, από τη μια τα πρόβατα –  για λύκοι τάχατες λογαριάζουνται, από την άλλη οι λύκοι – που κάποτες πρόβατα γεννήθηκαν, κι ανάμεσό τους τα τσομπανόσκυλα, ράτσα φκιασμένη απ’ τον δικόνε του τον αναθεματισμένο σπόρο, κι όταν τελέψει το άνομο ξεχώρισμα, τότες βάνει ο τρισκατάρατος τα τσομπανόσκυλα ν’ αλυχτάνε ολημερίς κι ολονυχτίς, τόσο που πρόβατα και λύκοι αγριεύουνται και χιμάνε μανιασμένα να σπαράξουν σάρκα ολόφρεσκια και λιμπιστή, κι ούλοι σφίγγουν τις ατσαλένιες γροθιές και τινάζουνται τα μπράτσα ίδια χοντρόκαρφα που μπήγουνται άκαρδα στ’ ουρανού την αγαθοσύνη, κι ούλοι χτυπούν στο χώμα με μανία τα βασταγερά ποδάρια σα να βιάζουνται ν’ ανοίξουν του Άδη το ολοχάσκωτο στόμα, και το γαίμα κρούει δαιμονισμένο τα μηνίγγια και σκούζει ασυλλόγιστα και βροντοφωνάζει «ομπρός! ομπρός!», όσο που του χάροντα τ’ αστόμωτο δρεπάνι στοιβάζει άταφα τ’ άπνοα κουφάρια δώθε και κείθε.

Κι είν’ ο πόνος άγιατρος της γης από το ψυχομαχητό των λαβωμένων που αποζητούν του θάνατου τη χάρη κι από των αδερφοσφαγμένων τα ξεκοιλιασμένα κουρέλια, που τα σπλάχνα της απομένουν στέρφα κι άκαρπα και το γάλα στ’ αβύζαχτα μαστάρια της πετρώνει κι ακούγεται το βογκητό της ως τ’ ουρανού τα θέμελα και μπλαβίζουν τα σύγνεφα και γίνουντ’ ένα με τ’ αδικοχυμένο γαίμα και σταλάζουν δάκρυ μαύρο να ξεπλύνουν την καταχνιά και σκεπάζουν με το χιονάτο κρουσταλλένιο σάβανο της καπνιάς τ’ απομεινάρια.

Μα στου χρόνου το κύλισμα οι πληγές γιαίνουν κι αφήνουν ξέσκεπες μοναχά τις ουλές μπας και οι ανθρώποι αποξεχαστούν και λησμονήσουν τα ρημαδιασμένα σπιτικά και τις ξεθεμελιωμένες ζωές τους και ξαναριχτούν με τα μούτρα στο αντιπάλαιμα και στην αδερφοχτόνα μάνητα, κι ο ήλιος γυρνά το πύρινο ροδάνι του, λιώνει το νεκροσέντονο της θλίψης και της ορφάνιας και μαντατεύει στους ανθρώπους να ματαγυρίσουν στην αγκαλιά της δόλιας μάνας τους.

Κι αν του ανθρώπου η καρδιά ξεβρωμίζεται και μερεύει και γίνεται σα μπαμπακόμπαλα κάτασπρη και απαλή και σα σταφυλόψιχα ζουμερή, το μυαλό και τα μπράτσα του δεν ξαστοχούν πως είναι πολεμιστάδες θεριακωμένοι κι αδράχνουν τη ζωή σα βόδι τσινιάρικο απ’ τα κέρατα κι ανοίγει ο άνθρωπος αμάχη με την απανθρωπιά και με το άδικο και ζώνεται ο άντρας το αλέτρι σαν ζο πεισματικό και μπήγει βαθιά το υνί στης χέρσας γης τα σωθικά και σπάζει τους σβώλους και ανακατώνει το ξερό χώμα και το ποτίζει με τον ίδρο του και ρίχνει τον σπόρο του ξανά κι η μάνα γης νογάει και συμπονά και αφρατεύει και μπουμπουκιάζει και καρπίζει, έτσι κι η γυναίκα μπουμπουκιάζει μέσα στου αντρός τη στιβαρή αγκαλιά και καρπίζει τον σπόρο του και γεννοβολάει τρυφερούδια, κι όλο τούτο το σμάρι διαφεντεύει λεύτερο το βιος του και πληθαίνει και προκόβει και χαράζει ρότα στα νιόσκαφτα αυλάκια  της πανανθρώπινης ειρήνης.

Τα τσομπανόσκυλα, όλονε τούτο τον καιρό, κάθουνται παράμερα, απέθαντα και μακροζωισμένα, και ξεψαχνίζουν με τα σκυλόδοντά τους το μεράδι τους από τις σαπισμένες σάρκες κι αδιάντροπα λιανίζουν τα γυμνωμένα κόκαλα – ίδια γι’ αυτά όλα τα ψοφίμια – και φθονερά παραμονεύουν να γκρεμοτσακίσουν του  ανθρώπου τ’ ανηφόρισμα, ν’ αρπάξουν της τίμιας δούλεψης τα κόπια π’ αυγαταίνουν, στιμάρουν τις ψυχές τις αφορμισμένες, τις λιγωμένες για της φωτιάς τον σάλαγο, χώνουν τα σιχαμερό μουσούδια τους στη λάσπη και μ’ όση δύναμη έχουν γρουλίζουν «η γης ζητάει γαίμα για το γαίμα» – άμποτες η γης κάρπισε με γαίμα – κι όλο με κούφια λόγια μιλούν για γδικιωμό τυφλό κι αδίσταχτο, κι όλο χουγιάζουν την ανθρωποθάλασσα με συνθήματα πρόστυχα κι όλο με τη βουκέντρα τσιγκλίζουν της μνήμης τα σκελετόβραχα και ξουραφιάζουν τις βαθιές πληγές κι όλο κερνούν μέσα στα καύκαλα των παππούδων μίσος και χολή.

Όσο που οι ανθρώποι παραλοΐζουν, λες και τα τούμπανα τα μανιασμένα τους προσκαλούν σε χαροκόπι, λες κι οι σάλπιγγες που ηχούν ξέφρενες τους κράζουν σε γιορτάσι, Σειρήνες γλυκολάλητες στ’ αυτιά του άσκεφτου αμήχανου Δυσσέα, με μπούσουλα φάλτσο οι άντρες απαρνιούνται της γης το βύζαγμα, μεριάζουν γυναίκες και παιδιά και χύνουνται σα σφαχτάρια στου πόλεμου τη δίνη, με στήθια σαν του διάνου ολοφούσκωτα ορμούν στης Σκύλλας και της Χάρυβδης τις καταβόθρες, χτήνη ξεκαπίστρωτα παραδέρνουν οι σακάτικες συνείδησες στ’ όνομα της μελλοντικής ειρήνης κι οι σημαίες οι πλαταγιστές οι ανεμόδαρτες, σαβάνα λερά χρυσοκέντητα, κουλουριάζουνται σαν όχεντρες φαρμακερές γύρω απ’ της αστραποκαμένης νιότης τ’ αποκαΐδια.

Σαν ξεμοναχιαστούν απροφύλαχτα και ξενηστικωμένα τα γυναικόπαιδα και τ’ ανήμπορα γερόντια, ξαμολιούνται τα τσομπανόσκυλα – τ’ αληθινά λυκογεννήματα – παίρνουν τον πατριωτισμό εργολαβία, μαζώχνουν το φτωχολόγι στα εργοτάξια του πολέμου, το ταγίζουν με της ψευτιάς τ’ αφιόνι για να φκιάνει αδιάκοπα θεριά μεταλλικά κακομούτσουνα και οβίδες και φουσέκια και κανόνια και ντουφέκια και σπάθες και λόγχες – χαθήκανε μωρέ τα ξινάρια και τα φτυάρια; – για να γρηγορέψει, λένε τα μασκαρεμένα όρνια, το θανατικό και να γυρίσουν τα παλικάρια στον τόπο τους και να γιομίσουν τα σπίτια τους χαρά.

Κι αγκομαχούν οι βαριόμοιροι δουλευτάδες να ξορκίσουν το κακό και ψηλώνουν βουνά τα σύνεργα της σφαγής και φουσκώνουν τα κεμέρια των τσομπανόσκυλων, ανάφτει το πολεμόχαρο το γλέντι τους, κι αντίς για τα παλικάρια γράμματα συλλυπητήρια έρχουνται με το ταχυδρομείο μαζί με τα παράσημα της αντρειοσύνης για τους ηρώους της πατρίδας, οικτρά απονιφάδια της αμετάνιωτης ανθρωποθυσίας στον κάλπικο βωμό της αχρειότητας – ανάγκη της πατρίδας οι ζωντανοί κι όχι οι αποθαμένοι για τα όρνια και τα σκουλήκια θροφή.

Μασουλάνε δίχως σταματημό του χάροντα τα σιδερένια σαγόνια όσο τα πρόβατα κι οι λύκοι αδερφοσφάζουνται, τα δέντρα μαραζιάρικα και ζαρωμένα σωριάζουνται και τούτα καταγής μες στου πολέμου τον ολολυγμό, και τα ποτάμια στερεύουν κι οι νερομάνες μαρμαρώνουν κι η θάλασσα ανταριάζει, νεκρώνει η ζωή ολάκερη κι ο θάνατος βασιλιάς ορίζει τη μοίρα των ανθρώπων.

Κι όσοι λαχαίνει πίσω να γυρίσουν κάποτες με το σακατιλίκι στο κορμί και στο μυαλό και ηρώοι ονοματίζουνται και γράφουνται στης ιστορίας τα χοντρά βιβλία, τα βράδια πετάγουνται στου ύπνου τον εφιάλτη με τα γυαλωμένα μάτια των σκοτωμένων που τους κοιτούν απορεμένα και χαμόγελο ποτές δεν ανθεί στα χείλη τους – ποιος άνθρωπος φαγωμένος από της θανατίλας το σαράκι μπορεί στ’ αληθινά να περηφανεύεται πως ξεκεφάλιασε τον αδερφό του;

Και τούτο το ματοκύλισμα καλά κρατεί και κύκλους κάνει αρίφνητους απ’ του ανθρώπου τα γεννοφάσκια. Και τούτος ο αλευρόμυλος γοργά γυρνά τη φτερωτή κι όλο αλέθει τ’ ανθρώπινα ονείρατα, και τούτο το καμίνι άσβηστο καίει μερόνυχτα και στάχτη σκορπάει στον άνεμο του ανθρώπου την ξόδεψη.

Σκλαβιά ο πόλεμος, αδέρφια, σα νυχτερίδα σκοταδερή ζυγιάζει πάνωθέ μας τα μαύρα του φτερά και ξερνά στις καρδιές τις σμπαραλιασμένες του φόβου το περιπλοκάδι, «μην πισωπατάς, μη δειλιάζεις», «σκότωσε πριν σε σκοτώσουν» μας κράζει – δουλειά του μοναχή να διαμετρά και να ξεδιαλέγει τα θρεφτάρια μες στα ξέσκεπα μνημούρια – ρίχνει τις σάρκες στα σκυλιά, τους πιστούς κι ανερώτητους υπηρέτες, και στο παζάρι του φονιά κρεμάζει τις γδαρμένες προβιές και διαλαλούν οι σταυρωτήδες τα τσομπανόσκυλα τη συμφερτική  πραμάτειά τους και συναμεταξύ τους μοιράζουνται τα ορφανεμένα ολόδροσα φυντάνια.

Κι εγώ καταμεσής, αδέρφια, με χέρια αδειανά στέκουμαι, τούτα τα γυμνά χέρια βάνω, άλλο δεν έχω, κόντρα στο ρέμα του ποταμιού τον αδερφοσκοτωμό να προκάμω, της λευτεριάς σας φέρνω το δώρο, ένα για ούλους, κι εσείς θρύψαλα τ’ ονειρευόσαστε κι απάνου στα κομμάτια του να ματώνετε – σε ποιανού τη μεριά να προστρέξω; ποιανής μάνας το σπλάχνο να ντουφεκίσω; δεν είναι δείλιασμα μήτε αφιλοπατρία η ανθρωπιά, αδέρφια.

Κι αν ξένος λογίζουμαι από τα χολιασμένα αδέρφια μου, ξένος άραγες κι αποπαίδι λογίζουμαι κι απ’ τον Θεό; Από την άκρια τ’ ουρανού ως της θάλασσας την άβυσσο γυρεύω του Θεού το μάτι, του Θεού που βλογάει τ’ άρματα του μιανού φονιά σάμπως και του οχτρού η μάνα δεν κοιλοπόνεσε, δε σφάδαξε σύγκορμη για του δώκει την πρώτη μεταλαβιά της ζωής ανάμεσα απ’ τα ορθάνοιχτα ματοβαμμένα σκέλια της, του Θεού εκεινού που καυκιέται πως τον άνθρωπο αγαπάει πιότερο απ’ τ’ άλλα πλάσματά του, πως τον έπλασε από χώμα και νερό για να του μοιάζει, νἂναι σπλαχνικός και συμπονετικός – ποὔναι τούτος ο θεός αποξεχασμένος; ποιο θυμιατήρι με λιβάνι αιθέριο του βαραίνει τα βλέφαρα; – δεν τόνε θέλω πολέμαρχο ούτε τιμωρό, συντρέχτη μωρέ τόνε θέλω στου κατατρεγμού το φευγιό και στης μάνας της χαροκαμένης το μοιρολόγι, μια φωτιά να ρίξει, ν’ ανάψει και να κορώσει, να λαμπαδιάσει σαν αγιοκέρι πασχαλινό, να λιώσει μέσα στη χάψη της ούλα τ’ άρματα, να σωπάσει παντοτινά η κλαγγή τους η θανατερή στα ματοκυλισμένα χαρακώματα, και με τ’ ατσάλι τους να φκιάσει με τα χέρια του τ’ αφρόπλαστα ένα μαντρί, να φυλακώσει ούλα τα τσομπανόσκυλα να μη μαγαρίσουν ποτές πια τ’ ανθρώπινο το φύτρο, και τον χάροντα να τον αντροκαλέσει, και με ίδιο του το δρεπάνι να του πάρει το μαύρο του κεφάλι, κλάμα ανθρώπινο να μην ξανακουστεί στη γης.

Μ’ αγάπη θρέφεται τ’ ανθρώπινο σκαρί κι όλες τις φουρτουνιασμένες θάλασσες τις κουλαντρίζει και τους δαιμόνους γαληνεύει, αγάπη να ρίξει σα βροχή θέλω τούτος ο Θεός ο παντοδύναμος, ο αφανέρωτος, να σβαρνίσω τις πόρτες και τα παραθύρια του ντουνιά, να το φωνάξω να τ’ ακούσουν στα πέρατα του κόσμου : «Συναχτείτε, συνάνθρωποι, να μαζώξετε αγάπη, για όλους έχει δίχως σωσμό, για σας, τα παιδιά σας, τ’ αγγόνια και τα δισέγγονά σας, και πάλι άσωστη θἂναι. Τρεχάτε γυμνοί στους δρόμους με της καρδιάς τα φύλλα ορθάνοιχτα κι όλα τ’ αγαθά και τα πλούτια θἂμπουν στο σπιτικό σας».

Κι αν πάλι τόσο πια μας απαρνήθηκε που αλλού το βλέμμα του έστρεψε απ’ τα κρίματά μας, στα πόδια του να προσπέσω ικέτης ταπεινός, να τον παρακαλέσω να πάψει νἂναι πατέρας αυστηρός, γιατί ο γιος ο ξεπεσμένος ο άσωτος που τη συμβουλή του πατέρα ξαστόχησε για της επιείκειας τον λόγο και της στοργής το χέρι  και για του μόσχου του σιτευτού το τραπέζωμα είναι αναγκεμένος.

Κι αν αμαρταίνω, μες στη μεγαλοθυμία και τη μακάρια αιωνιότητά του ας με σχωρνάει, γιατ’ είμαι άνθρωπος κι ο χρόνος μου στη γης είναι ορισμένος και μικρός, κι αν διακονεύω, σωσμένη από γεννησιμιού των ανθρώπων η ελεημοσύνη, και δανεικό όσο κι αν ζητώ, κανείς δεν έχει περίσσεμα να μου χαρίσει – να τον ξεπλερώσω και με διάφορο αν είναι βολετό – και σε τούτο το τόσο λίγο και τόσο πολύ σύγκαιρα για την αγάπη και το δίκιο μονάχα νοιάζουμαι κι όσο λεύτερος, άλλο τόσο αχόρταστος φτάνω στο τέλος.

© Δημήτρης Φιλελές

Βυθός

ΒΥΘΟΣ

Βυθιζόμαστε˙ πώς δεν το βλέπεις; Είμαστε συγκάτοικοι στο έλος που τα βατράχια κοάζουν ανελέητα, αποδομούν συστηματικά κάθε λογική σκέψη και πράξη, διατηρούμε μόνο το κεφάλι στην επιφάνεια, τα χέρια μας, τα πιο επιδέξια εργαλεία μας, πλατσουρίζουν αδέξια πάνω στο βούρκο, οι πιτσιλάδες θολώνουν το οπτικό πεδίο, τα πόδια μας πεταλίζουν ένα ιδεατό ποδήλατο σε μια ανέλπιδη προσπάθεια να αποφύγουμε το ρούφηγμα της δίνης στην άπνοια, βιώνουμε την πλήρη ακινησία με αναίτιους στροβιλισμούς στο ίδιο πάντα σημείο, η απόσταση από την ακτή της επιθυμίας και της προσδοκίας παραμένει αμείωτη.

Τα ρολόγια εξακολουθούν τους βασανιστικούς αναπότρεπτους κύκλους, οι μέρες στραγγαλίζονται στις θηλιές των υποχρεωτικών κινήσεων σε στημένες παρτίδες σκάκι, το υπερτροφικό εγώ ενθουσιάζεται σε κάθε προσπάθεια αναρρίχησης πριν τσακιστεί με το κεφάλι, οι αόρατες αλυσίδες που κρατούν σφιχτά δεμένα τα μέλη μας καταπνίγουν τον αυθορμητισμό και επιτρέπουν μόνο τη συμμετοχή σε διαδικασίες τυπικές, οριοθετημένες εκ των προτέρων από τους εντεταλμένους διακινητές των άνωθεν εντολών,  η διανομή αναπνευστήρων γίνεται με αργούς ρυθμούς με κριτήριο τον προσδόκιμο παραγωγικό χρόνο, οι άτεγκτοι χρονομετρητές απαλλάσσουν το τοπίο από τα αδύναμα πλάσματα, ο βυθός μεριμνά για τη σιωπηρή αποσύνθεση, προσαρμοζόμαστε στη συμβίωση με τα δηλητηριώδη απόβλητα, συναινούμε παθητικά στον ακρωτηριασμό του ανθρωπισμού, δηλώνουμε εκούσια υποταγή και άκριτη υπακοή στις διαταγές.

Το κλείστρο του φόβου ηχεί ακατάπαυστα, οι αδέσποτες σφαίρες των ελεύθερων σκοπευτών σφυρίζουν ανεξέλεγκτες στον αέρα, καλύπτουμε τα κεφάλια μας σαν κυνηγημένες στρουθοκάμηλοι, σηκώνουμε δειλά το βλέμμα, ευγνωμονούμε τη θεά Τύχη που το στόχαστρο σημαδεύει κάθε φορά κάποιον διπλανό μας, κάποιον μέχρι χτες κατ’ όνομα φίλο ή γνωστό, θεωρούμε αναπόφευκτη την πτώση του, ασκούμαστε στην προσωρινή διαφυγή, καταργούμε τη δράση και αποκλείουμε την αντίδραση, συρρικνώνουμε το παρόν για να απωθήσουμε στο άγνωστο – ίσως ανύπαρκτο – μέλλον τη γεύση του τέλους.

Βυθιζόμαστε˙ μη μου κρατάς το χέρι, η πορεία αυτή είναι μονόδρομη και μοναχική…

© Δημήτρης Φιλελές

Ευχαριστώ θερμά τον διαδικτυακό λογοτεχνικό τόπο e-musa.gr για τη δημοσίευση του σημειώματός μου.

Πηγή : https://e-musa.gr/%ce%b2%cf%85%ce%b8%cf%8c%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7%cf%82-%cf%86%ce%b9%ce%bb%ce%b5%ce%bb%ce%ad%cf%82-%ce%b5%ce%bd%cf%84%cf%8c%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%84%ce%b5/

Μασκαράτα

ΜΑΣΚΑΡΑΤΑ

Ένας μικροσκοπικός αόρατος δυνάστης στάθηκε ικανός να γκρεμίσει τον αγώνα μιας ζωής για «να πέσουν οι μάσκες». Να δούμε και να μάθουμε να αναγνωρίζουμε πίσω από τα πρόσωπα και τους μορφασμούς την αληθινή φύση των ανθρώπων, να διαβάζουμε την αλήθεια στο βλέμμα τους, να ρίχνουμε φως στις σκοτεινές πλευρές του καθρέφτη της ψυχής τους, να αφουγκραζόμαστε τους ήχους των κυμάτων τους και να καταγράφουμε ανεξίτηλα τις δονήσεις τους.

Αμελούμε τώρα το όλο με επιμέλεια, εστιάζουμε με προσήλωση ευλαβική στην περιοχή ενδεχόμενης εκπομπής πιθανών θανατηφόρων μικροβίων, αποτρέπουμε και αποφεύγουμε την προσέγγιση, περιορίζουμε την αναγνωστική μας ικανότητα, σκάβουμε χαρακώματα χωρίς εξόδους διαφυγής, εκτρέφουμε τις φοβίες, καλλιεργούμε την καρτερία ως μόνη οδό σωτηρίας, κινούμαστε μεταξύ της κοινής νόσου του κοπαδιού ή της ανοσίας της αγέλης, υποτασσόμαστε στο σύνολο, χαρακτηριζόμαστε ως μονάδες και αναμένουμε τα στατιστικά αποτελέσματα, απαλλασσόμαστε από τις αποκλίσεις, επιστρέφουμε στη βίαιη λογική του μέσου ανύπαρκτου ανθρώπου.

Βιώνουμε τώρα το θρίαμβο της πληροφορίας, αποδεχόμαστε την αγαστή συνεργασία των επαϊόντων και των αρχών για την αποτροπή της κατάρρευσης των κοινωνικών δομών με όρους μιας πτωχευμένης οικονομίας και ενός σαθρού κρατικού συστήματος υγείας,  συμμετέχουμε εθελουσίως στο πείραμα με την προσδοκία να παραμείνουμε υγιή πειραματόζωα, αποβλέπουμε αιφνιδιαστικά στην επιστήμη που τόσα έχει υποστεί από τις μεταφυσικές αγωνίες, τη συναισθηματική αστάθεια και τη διάχυση της αμάθειας και τη χυδαιότητα της κρατούσας ημιμάθειας.

Πίσω από τόσες μάσκες γύρω μας, πότε άραγε θα ξαναδούμε τα πραγματικά πρόσωπα των ανθρώπων; Κι όταν, μετά από καιρό, αποκαλυφθούν, θα είναι ίδια τα χαμόγελα ή θα έχουν συρρικνωθεί όλα τα συναισθήματα μέσα στα σφιγμένα χείλη; Πόσο εύκολο ή δύσκολο θα είναι να ερεθιστεί πάλι το δέρμα από ένα απαλό άγγιγμα, ένα ζεστό χάδι; Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για την αποκαθήλωση της μικροβιοφοβίας και της αποστείρωσης από την καθημερινότητά μας; Είναι αρκετός ένας εμβολιασμός να αναχαιτίσει την καχυποψία για τον συνάνθρωπο που μας απλώνει φιλικά το χέρι; Θα καταφέρουμε να εμπιστευτούμε πάλι το ζωογόνο άρωμα της σωματικής επαφής ή μήπως η κατ’ εντολή τήρηση των κοινωνικών αποστάσεων θα παραμείνει ως δεύτερη φύση;

© Δημήτρης Φιλελές

Πηγή : Μασκαράτα – Δημήτρης Φιλελές – «Εντός των τειχών» – e-musa.gr (e-musa.gr)

Πληρότητα

Έφυγε, λέτε, πλήρης ημερών… Και ποιοι είστε εσείς που ορίζετε την πληρότητα; Ξέρετε μήπως πόσες φορές γέλασε; Πόσες φορές έκλαψε; Πόσες φορές άνοιξε πανιά στο πέλαγος των ονείρων του; Πόσες φορές κονταροχτυπήθηκε με τους δαίμονές του; Πόσες φορές έπεσε και στάθηκε ξανά στα πόδια του; Γιατί αν πιστεύετε πως η πληρότητα ορίζεται από το χρόνο, ζείτε σε πλάνη οικτρή. Η ζωή δεν ορίζεται από την ποσότητα αλλά από την ποιότητα. Η ζωή που μάχεται να διευρύνει το χώρο και όχι να επιμηκύνει το χρόνο. Η ζωή που αγωνίζεται να φέρει τα πράγματα στα μέτρα της και όχι να περιοριστεί στα στενά όριά τους.

Ο στόχος της μακροημέρευσης είναι ένα δόκανο που στήνεται πριν καν έρθουμε στον κόσμο και ταλαντώνεται πάνω από τα κεφάλια μας σαν δαμόκλειος σπάθη δείχνοντας με το δάχτυλο αδιάκοπα το φόβο του θανάτου, λες και πρόκειται κάποιος από μας να ξεφύγει από την κοινή ανθρώπινη μοίρα. Είναι μια καταπακτή ορθάνοιχτη, που απειλεί κάθε στιγμή να καταβροχθίσει όσους δεν μεριμνούν αποκλειστικά σχεδόν για τη σωματική υγεία, τολμούν να αμφισβητήσουν το θέσφατο και να αναζητήσουν την πνευματική τροφή. Όταν μάλιστα η αναζήτηση αυτή επεκτείνεται σε όσα η κοινή κοινωνική λογική έχει θέση στο περιθώριο, τότε οι αιρετικοί κινδυνεύουν να γίνουν αποδιοπομπαίοι τράγοι.

Το πρότυπο του σφριγηλού μυώδους σώματος προβάλλεται ως αποτέλεσμα στέρησης και όχι εγκράτειας, που απαιτεί πνευματική διεργασία. Τα ανθρώπινα πάθη εξοβελίζονται ως θανάσιμα αμάρτημα που υποκρύπτουν μεταφυσικές αγωνίες, επειδή δεν βολεύει να λογίζονται ως κομμάτια της ανθρώπινης φύσης αναπόσπαστα, που μπορούν να γίνουν ελατήρια για την ανάπτυξη της διακριτικής ικανότητας. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε κάποιος να μορφώσει άποψη για κάτι που εντελώς αγνοεί; Ο μανδύας της μακροβιότητας προτρέπει στην αποφυγή του πειραματισμού για τη διατήρηση της υγείας, όσο αυτό μπορεί να είναι βέβαιο σε ένα ασταθές περιβάλλον, με αντάλλαγμα την αδράνεια της σκέψης και της κρίσης. Προσφέρει, δηλαδή, το φαγητό χωρίς αλατοπίπερο, άνοστο και ενδεχομένως ανούσιο, αλλά σε συσκευασία με περιτύλιγμα πολυτελείας.

Ευτυχώς που ο πλαδαρός σωματικά Σωκράτης δεν ζει στην εποχή μας, γιατί στην περίπτωση αυτή για δεύτερη φορά θα προτιμούσε να πιει το κώνειο.

© Δημήτρης Φιλελές

Πηγή δημοσίευσης : Πληρότητα – Δημήτρης Φιλελές – «Εντός των τειχών» e-musa.gr – e-musa.gr (e-musa.gr)